Rotavirüs Enfeksiyonları ve Korunma Yolları

Rotavirüs, tüm dünyada çocuklardaki akut ishallerin en önde gelen etkenidir. Virüs vücut dışında uzun süre yaşayabilir ve çok bulaşıcıdır. Gelişmekte olan ülkelerde rotavirüse bağlı ölüm yüksek oranlarda görülmektedir. Endüstrileşmiş ülkelerde nadiren ölüm sebebidir, ancak önemli oranda ekonomik yüke sebep olur.

Rotavirüs Enfeksiyonu Nedir?

Rotavirüs çocukluk çağı akut ishallerinin en sık sebebidir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda da; yaş grupları, kullanılan yöntem ve çalışmaların yapıldığı mevsim değişmekle birlikte; rotavirüs çocukluk çağı ishallerinde en sık görülen etken olarak bulunmuştur.

Rotavirüs yaz ishallerinin en az %20’sinden, kış ishallerinin ise %60-65’inden sorumludur.

Rotavirüs sıklığı çocukların 6-24. aylarında en yüksektir. Yaklaşık 2-4 günlük kuluçka dönemi sonrasında ani olarak ateş ve kusma, ardından sayısı günde 10’a ulaşan ishal gelişir. Dışkı kansız ve bol suludur.

Rotavirüs ishallerinde diğer etkenlere ait ishallerden daha fazla sulu ishal, bulantı, kusma, iştah kaybı, karın ağrısı ve dehidratasyon görülmektedir. Rotavirus enfeksiyonu sebebiyle hastaneye yatırılan çocukların çoğunluğunda ateş, kusma ve ishal bileşiminden oluşan bir klinik görülür.

Rotavirüs Enfeksiyonları Nasıl Teşhis ve Tedavi Edilir?

Rotavirüs ishalinin özel tanısının konulması, özel tedavi olmadığından tedavi yaklaşımını değiştirmez. Ancak rotavirüs tanısını doğrulamak için birkaç laboratuar yöntemi kullanılabilir.

Özel bir antiviral tedavi yoktur. Rotavirusa bağlı ishalin tedavisi destekleyici olup sıvı kayıplarının yerine konulmasını hedefler.

Rotavirüs Enfeksiyonu Ne Kadar Yaygındır?

Rotavirüs dünya çapında evde tedavi edilen 11 milyon enfeksiyona, 25 milyon poliklinik ziyaretine, 2 milyon hastaneye yatışa ve 500.000 ölüme neden olur. Neredeyse tüm çocuklar 5 yaşına kadar bu virüsü alırlar, ama ciddi ishal ve su kaybı 3-36 ay arası gelişir. Rotavirüs ishalleri hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkelerde aynı oranda görülür ki bu da temiz su kaynaklarının ve hijyenin rotavirüs hastalığının görülme sıklığı üzerinde etkili olmadığını göstermektedir.

Rotavirüs Enfeksiyonu Nasıl Bulaşır?

Virüs, hastalığa dair bulgular görülmeden önce ve sonra, hastalanmış kişinin dışkısı ile etrafa yayılır. Birçok kişi ishal olmadan da bu virüsü bulaştırabilir. Virüs ellerde saatlerce, katı yüzeylerde günlerce canlı kalabilir. İnsan dışkısında bir haftaya kadar yaşayabilir. Rotavirüsü insandan insana, hastalık bulaşmış su ve yiyeceklerin içilmesi ve yenmesiyle ya da hastalık bulaşmış yüzeylere temas yoluyla bulaşabilir. Rota virüsünün hastalık bulaşmış eller yoluyla insandan insana bulaşması, özellikle hastanelerdeki çocuk servisleri, yuva, kreş ve ev gibi kapalı ortamlarda görülmektedir.

Rotavirüs Enfeksiyonlarından Nasıl Korunur?

Aşılama, hastalığın önlenmesinde öncelikli ve en etkili strateji olarak görülmektedir

Rotavirüsün dünya çapında etkili olan bir virüs olması ve enfeksiyona bağlı hastalık ve ölümler nedeniyle rotavirüsüne karşı etkili olacak yeni bir aşının üretilmesine yol açmıştır. Aslında, son 30 yıldır, şiddetli rotavirüsü hastalığı vakalarını önleme yöntemleri tıbbi araştırmaların hedefleri arasında en önde gelenler arasındadır.

Aşının temeli geçmişte gerçekleştirilmiş birçok çalışmaya dayanmaktadır. Bu çalışmalarda, rotavirüsü ile doğal olarak enfekte olmanın, tekrar enfekte olunduğunda hastalığın seyrinin daha hafif geçmesine ve ishal vakalarının sıklığının azalmasına yardımcı olduğu görülmüştür. İki kez enfeksiyon geçiren tüm çocukların şiddetli hastalığa karşı korunduğu ve çoğunun da rota virüsüne bağlı herhangi bir hastalığa karşı da korunduğu görülmüştür. Bu bilgiler ışığında, rota virüsü aşısının hedefinin, doğal enfeksiyona karşı bağışıklık sisteminin vereceği tepkiyi taklit etmek olması gerektiği açıktır.